COVID-19 á føroyskum

Smitte|stop er ein app, ið hjálpir okkum øllum at steðga smittuspjaðingini av COVID-19 í Danmark.

Appin ger tað møguligt at geva boð um smittuvanda til fólk, tú hevur verið í samband við, men ikki kennir sum t.d. í almennum flutningi ella á matstovum.

Tess fleiri, ið brúka appina, tess fleiri smittuketur kunnu slítast.

Appin smitte|stop gevur tær

• Boð, um tú hevur verið tætt við ein persón, ið er testaður positivur fyri koronavirus. Tú fært boð um tilmæli hjá myndugleikunum, so smittuketan kann slítast.
• Møguleika at senda boð til onnur, tú hevur verið í samband við, um tú ert testaður positivur fyri koronavirus. Tú sendir boð til onnur, uttan at tey síggja hvør tú ert, hvar ella nær tey hava verið tætt við teg.

Um smitte|stop

• Tað er sjálvboðið at heinta og brúka smitte|stop.
• Appin er trygg og verjir tínar dátur.
• Dátur um hvønn, tú hevur verið tætt við, verða bert goymdar á tíni telefon, og eingir myndugleikar hava atgongd til upplýsingarnar.
• Appin er eitt talgilt ískoyti til onnur tiltøk hjá myndugleikunum, ið skulu hjálpa okkum við at ansa væl eftir hvørjum øðrum, meðan samfelagið letur upp aftur.
• Appin er gjørd við samstarvi millum Sundheds- og Ældreministeriet, Styrelsen for Patientsikkerhed, Sundhedsstyrelsen, Digitaliseringsstyrelsen, Statens Serum Institut og Netcompany.
• Appin smitte|stop er at finna har, tú vanliga heintar aðrar appir.

Tað er loyvt at ferðast til fleiri lond í EU/Schengen og UK, har Statens Serum Institut metir, at lítil smittuøking er, og har Danir kunnu ferðast inn uttan størri avmarkingar. Fyri tey lond í EU/Schengen og UK, har Statens Serum Institut orsakað av smittugongd flokkar sum ’karantenulond’, er ferðavegleiðingin hjá Udenrigsministeriet enn reyðgul (mælt verður frá øllum óneyðugum ferðum). Ferðavegleiðingin er eisini reyðgul fyri lond í EU/Schengen og UK við munandi innferðaravmkarkingum fyri donsk ferðandi.

Les meira um ferðavegleiðingar hjá Udenrigsministeriets fyri EU- og Schengenlond her.

Harumframt letur Udenrigsministeriet upp fyri ferðum til einstøk lond uttanfyri for EU/Schengen og UK, har EU metir, at smittugongdin er undir ella tað sama sum miðaltalið fyri EU. Ein fortreyt er eisini, at landið ikki hevur innferðaravmarkingar ella karantenukrav fyri donsk ferðandi, og at tann almenna trygdarstøðan í landinum er nøktandi.

Les meira um ferðavegleiðingar hjá Udenrigsministeriets fyri EU- og Schengenlond her.

Fyri lond, har ferðavegleiðingin er gul, heitir Udenrigsministeriet teg á at vera eyka varin, halda teg dagførdan um ferðavegleiðingina í landinum og fylgja serligu ferðaráðunum hjá Udenrigsministeriet til eina tíð við COVID-19. Tað verður eisini mælt til at taka appina Rejseklar niður og melda til Danskerlisten. So fært tú upplýsingar, um broytingar verða í ferðavegleiðingini í tí landi, tú ferðast til.

Tú finnur dagførdar upplýsingar um tey einstøku londini á heimasíðunum hjá donsku ambassadunum. Hetta kann vera upplýsingar um ferðaavmarkingar og onnur tiltøk frá lokalu myndugleikunum fyri at bremsa smittuspjaðingini.

Danmark hevur ikki ambassadur í øllum londum. Nakrar ambassadur fevna um fleiri lond. Tú finnur viðkomandi ambassadu, við at skriva navnið á landinum her

Frá mánadegnum 8. juni 2020 lata fleiri partar av Danmark upp aftur. Hetta snýr seg um: 

• Spælihallir, svimjihallir og spæli- og baðilond
• Ítróttar- og venjingarhallir
• Uttandura stuttleikaparkir – avmarkað undirhald
• Summarvirksemi fyri børn og ung
• Brúdleyp og størri veitslur – við møguleika fyri at savna upp til 500 fólk undir serligum viðurskiftum, um hetta fer fram í eini matstovu, ið stendur fyri mati og hølum. Tó er ikki loyvt at leiga eitt samkomuhús ella líknandi og sjálvi savna 500 fólk
• Ráðstevnur og aðalfundir – við møguleika fyri at savna upp til 500 fólk undir serligum viðurskiftum
• Meistaradeildin í fótbólti – við møguleika fyri at savna upp til 500 fólk undir serligum viðurskiftum

8. juni verður savningarforborðið økt úr 10 fólkum til 50 fólk.

Stjórnin ynskir, at 8.juli verður savningarforboðið økt til 100 fólk og 8. august til 200 fólk. Hetta er eitt ynski og er ikki samtykt enn. 

Regionalir munir 

Orsakað av regionalum munum í smittutrýstinum eru eisini regionalir munir í sambandi við upplatingini av landinum. Til dømis hava øll almenn starvsfólk vestur fyri Stórabelt nú møguleika fyri at møta á arbeiðsplássinum. Almennu arbeiðsplássini í Región Sjælland og í Región Hovedstaden væntast at lata upp mánadagin 15. juni. 

Upprit frá tíðindafundi í Statsministeriet fríggjadagin 29. mai 2020

Mælt verður frá øllum uttanlandsferðum til og við 31. august. Ferðir til Noreg, Ísland og Týskland eru undantiknar.

Frá 15. juni letur Danmark mørkini upp aftur fyri vitjandi frá Noregi, Íslandi og Týsklandi. Tó verða nakrar avnarkingar fyri ferðafólk úr hesum londum. M.a. skulu tey gista í minst 6 nætur í Danmark fyri at sleppa at ferðast inn, og tey kunnu ikki gista í høvuðsstaðnum. Stikkprøvar verða eisini tiknir við mørkini.

Fyribils verður markið verandi stongt fyri vitjandi úr Svøríki. Hetta er grundað á øðrvísi háttinum hjá grannalandinum at handfara koronastøðuna.

Eftir summarferiuna verða mørkini til restina av Schengen-londunum latin upp.

Atferðin hjá okkum øllum ger av, hvussu upplatingin av samfelagnum fer at ganga. Hetta er sjálvandi eisini galdandi í mun til, hvussu vit bera okkum at, um vit fara út at ferðast í summar.

Ferðast man til onnur lond, er man í vanda fyri at verða smittaður og taka smittuna við heim. Tí verður mælt frá at ferðast til størri býir. Tað verður eisini mælt til, at man sum ferðandi kunnar seg um lokalu avmarkingarnar ílandinum.

Heilsumyndugleikarnir heita staðiliga á, at man fer í 14 dagar sóttarhald aftaná uppihald uttanlands, eisini um tað snýr seg um ein stuttan túr til Svøríki.

Tað er ikki longur neyðugt við ávising frá lækna at fáa tíð til eina koronakanning. Framyvir skulu allir vaksnir borgarar í Danmark sjálvir kunna bíleggja eina tíð á heimasíðuni www.coronaprover.dk. Hetta krevur bert, at man ritar inn við Nem-ID. 

Hetta upplýsir Sundheds- og Ældreministeriet í einum tíðindaskrivi.

Man kann bíleggja tíð til kanning, sama um man hevur sjúkueyðkenni ella ikki. Tá ið man hevur fingið eina tíð, verður kanningin gjørd í einum av hvítu tjøldunum, ið eru sett upp til endamálið kring landið. 

Heilsumálaráðharrin minnir tó á, at ein negativ koronakanning ikki merkir, at man ikki skal leggja lag í leiðreglurnar um frástøðu og reinføri. Kanningin er nevniliga ikki 100% eftirfarandi, og tað kann koma fyri, at virusið ikki verður uppdagað av kanningini, hóast persónurin er smittaður. 

Sí meira á https://www.dr.dk/nyheder/indland/nu-kan-alle-danskere-blive-coronatestet

Útkast frá tíðindafundi í Statsministeriet, 12.mai 2020

Danmark hevur í seinastuni skrúva nógv upp fyri kanningum av COVID-19 og er í løtuni eitt av londunum í verðini, ið kannar flest fólk mett út frá talið av íbúgvum. Men vit skulu verða enn betri. Tí um smittan kyknar aftur, skulu vit gerast varug við tað til tíðina, og tí er neyðugt við einari virknari smittusporing.

Tørvur er á at avbyrgja tey sjúku, so vit kunnu slíta smittuketuna uttan at lata samfelagið aftur aftur. Samstundis er neyðugt at tryggja, at eldri og sárbær eisini kunnu fáa teirra vanliga gerandisdag og frælsi aftur, so tey kunnu síggja børn og barnabørn aftur.

Nýggja strategiin fyri virknari smittusporing hevur við sær: Tá ið ein persónur verður staðfestir sjúkur, fara myndugleikarnir frá hesu vikuni at byrja at finna fram til hvønn tann smittaði hevur verið í samband við. Hesir persónarnir kunnu so kannast og avbyrgjast skjótast gjørligt, áðrenn smittan røkkur víðari. Stjórnin stovnar eina beinleiðis linju, ið skal hjálpa smittaðum við at spora sambandið, og tryggja at smittuketan verður slitin.

Harafturat ger stjórnin, saman við landsins kommunum, avbyrgingarhøli tøk til borgarar, ið ikki hava møguleika fyri at avbyrgja seg í egnum heimi.

Einstøk fólk eru farin at seyma ella binda munndbind. Men heimabundin og seymað munnbind geva falskan tryggleika, ávarar Sikkerhedsstyrelsen.

Falski tryggleikin kemur av, at man heldur, man er vardur og tí ikki er so varin við handreinføri og frástøðu. Men heimagjørd munndbind verja neyðturviliga ikki ímóti sjúkum sum COVID-19, tí virusbitlar kunnu gott ota seg ígjøgnum.

Verndarútgerð sum munnbind skulu liva upp til nógv teknisk krøv fyri at veita verju ímóti sjúku. Brúkarin skal halda eyga við, um andlitsmaskan er útgjørd við einum sjónligum ”CE-merki,” merkið, ið verður brúkt til persónliga verndarútgerð.

Søla av heimagjørdari verndarútgerð, ið ikki lýkur krøvini, er ólóglig.

Sikkerhedsstyrelsen heldur fast við, at man skal fylgja tilmælunum hjá Sundhedsstyrelsen um frástøðu og reinføri sum høvuðsfyribyrging ímóti COVID-19.

Sí meira á: https://www.sik.dk/erhverv/produkter/personlige-vaernemidler/vejledninger-forbindelse-corona-covid-19/hjemmestrikkede-masker-giver-formentlig-ikke-beskyttelse#

og á: https://www.dr.dk/nyheder/indland/styrelse-hjemmestrikkede-og-hjemmesyede-masker-giver-falsk-beskyttelse

Upprit av tíðindafundi 7. mai við forsætisráðharra Mette Frederiksen

Danir hava liva eftir vegleiðingunum hjá myndugleikunum um frástøðu, reinføri o.a. Tí er framhaldandi møguligt so líðandi at lata Danmark upp aftur. Leiðreglurnar hjá heilsumyndugleikunum um kropsliga frástøðu og gott reinføri eru enn galdandi, og tað er avgerandi, at tær enn verða fylgdar, um upplatingin skal eydnast.

Umframt tær kendu leiðreglurnar verður latið upp vit at brúka eina offensiva kanningarstrategi. Tað er nú stórt fokus upp á at gera kanningar enntá við mildum sjúkueyðkennum, smittuslóð og avbyrging av smittaðum. Harafturat verða tað eisini gjørdar umboðandi kanningar millum íbúgvar, har summir av borgarum verða kallaðir inn til kanningar, um tey hava sjúkueyðkenni ella ikki.

Stig 2 av upplatingini fevnir m.a. um:

· Fulla upplating av sølubúðum, m.a. sølumiðstøðir (frá 11. mai)

· Matstovur, kaffistovur o.t. kunnu borðreiða eftir serligu leiðreglunum um kropsliga frástøðu o.a. (frá 18. mai)

· 6.-10. flokkar kunnu fara í skúla aftur (frá 18. mai)

· Starvsfólk í fleiri privatum fyritøkum kunnu møta aftur á arbeiðsplássinum.

· Yrkisítróttur kann íðkast uttan áskoðarar

· Bókasøvn lata upp við útlánum av bókum (frá 18. mai)

· Uttandura ítrótta- og felagslív kann takast upp aftur, um tað kann gerast heilsuliga ráðiligt

· Fólkakirkja og samkomur kunnu lata upp á ein heilsuliga ráðiligan hátt (frá 18. mai)

Enn er ikki tikin støða til, nær fyribils marknaeftirlitið heldur uppat. Stjórnin boðar frá um hetta í seinasta lagi 1. juni 2020.

Um upplatingin førir til, at koronafarsóttin kyknar aftur, verður minka um ferðina í upplatingini. Heilsuverkið skal kunna fylgja við, og vit skulu ansa eftir hvørjum øðrum komandi mánaðirnar.

Les meira á https://www.regeringen.dk/nyheder/2020/pressemoede-om-genaabning-af-danmark-fase-2/

Eftir at hava arbeitt við einari breiðari allýsing av vandabólkum ísv. COVID-19, hevur Sundhedsstyrelsen nú nágreina, hvørjir bólkar eru í vanda fyri álvarsligari sjúku við smittu av koronavirusi. 

Tað eru nú 7 vandabólkar:

1.Eldri fólk – alt eftir heilsustøðu 

Higartil vísa royndir av virusinum, at persónar yvir 70, og serliga persónar yvir 80 ár, eru í størstum vanda at gerast álvarsliga sjúk. Persónar 65 og yngri eru í serligum vanda, um tey hava eina ella fleira kroniskar sjúkur. 

Eldri yvir 65 verða so statt ikki longur mett at vera í serligum vanda, um tey annars eru frísk og kropsliga virkin. Hetta merkir eisini, at frískar ommur og abbar sleppa at síggja – og klemma – barnabørnini aftur. 

2.Íbúgvar á røktarheimi

Íbúgvar á røktarheimi eru ofta bæði eldri, hava kroniskar sjúkur og niðursett funktións- og aktivitetsstøði. Hetta hevur alt við sær ein øktan vanda. 

3.Persónar við yvirvekt

Yvirvekt sæst ofta í sambandi við kroniskar sjúkur sum diabetes ella hjartaæðrasjúkur. Serliga persónar við einum BMI yvir 35, ella BMI yvir 30 afturat einari kroniskari sjúku, eru í vanda fyri einari álvarsligaru sjúkugongd við COVID-19. 

4.Persónar við ávísum kroniskum sjúkum

Ikki allar kroniskar sjúkur merkja at man er í serligum vandabólki, serliga um tær fáa góða viðgerð. Her finnur tú listan yvir sjúkunum, ið geva serligan vanda fyri álvarsliga sjúku við COVID-19: 

https://www.sst.dk/da/Udgivelser/2020/Personer-med-oeget-risiko-ved-COVID-19

5.Summi børn við kroniskari sjúku

Summi børn við kroniskari sjúku kunnu vera í øktum vanda ísv. COVID-19. Hetta eru børn, ið longu – óheft av farsóttini – hava serligar fyriskipanir ísv. skúlagongd og ansing. Hesi børn og teirra familjur fáa ráðgeving á sínum vanliga viðgerðarstaði. 

6.Persónar uttan fastan bústað

Persónar uttan fastan bústað hava ofta ringan møguleika fyri at halda gott reinføri ella fyri at halda kropsliga frástøðu til onnur. Hetta hevur við sær øktan smittuvanda. Harafturat líða nógv uttan fastan bústað eisini av kroniskum sjúkum. Hendan samansetingin ger, at tey eru í serligum vanda fyri álvarsligari sjúkugongd. 

7.Barnakonur

Hetta er framvegis út frá meginreglini um at vísa varsemi, tí barnakonur eru sum heild meira smittukvæmar. Tað er ikki prógvað, at barnakonur ella ófødda barnið eru í meira vanda fyri álvarsligari sjúkugongd enn onnur. Tó kemur fyri, at barnakonur, ið verða innlagdar orsakað av COVID-19 í triðja trimestri, skulu eiga gjøgnum keisaraskurð áðrenn tíð. Her fylgja vanligu vandarnir fyri mammu og barn. 

https://www.sst.dk/da/corona/Saerlige-risikogrupper

Persónar, ið eru í serligum vanda fyri álvarsliga sjúku vegna smittu av COVID-19, kunnu nú venda sær til egnan lækna fyri at fáa ókeypis koppseting fyri pneumokokkum.

Hendan koppsetingin verður serliga bjóðað vandabólkum fyri at minka um vandan at fáa álvarsliga infektión samstundis sum at vandi eisini er fyri at fáa COVID-19. 

Koppsetingin, sum verður bjóðað serligum bólkum, er so statt ikki ein koppseting fyri COVID-19. Hetta er ein koppseting fyri einari ávísari bakteriu, pneumokok-bakterian, ið í ringasta føri kann elva til álvarsligar sjúkur so sum blóðeitran og lungnabruna. 

Nøkur fólk eru í størri vanda enn onnur, annaðhvørt orsakað av aldrinum, ella tí tey hava eina aðra sjúku. Tí er tað í fyrstu syftu persónar, ið búgva á ellis- og røktarheimi, persónar yvir 65 ár við kroniskari sjúku og persónar undir 65 ár við serligum vanda fyri at verða sjúk, ið fáa bjóðað koppseting. 

Fyri at finna útav, um tú ert í vandabólki og kanst fáa koppsetingina ókeypis, sí her:
https://www.sst.dk/da/Viden/Vaccination/

Tú kanst lesa meira um koppsetingina her: 
https://www.sst.dk/da

Vit eru í fyrsta stigi at lata samfelagið upp aftur. Hetta er bert tí, at vit í Danmark hava fingið tamarhald á farsóttini. Upplatingin merkir, at fleiri fólk koma í samband við hvørt annað. So statt hongur upplatingin saman við bæði fleiri kanningum, meðan vit skulu fylgja leiðreglunum, vit kenna, so sum at vaska hendur, hosta og njósa í ermuna, avmarka kropsligt samband, vera heima undir sjúku og vera ansin á støðum við nógvum fólkum. 

Tað verður arbeitt hart fyri at fáa fleiri kanningar gjørdar, og tær eru her nú. Tað vil siga, at ØLL, ið hava sjúkueyðkenni, skulu kannast. ítøkiliga merkir hetta, at um tú hevur eitt ella fleiri av fylgjandi sjúkueyðkennum: turran hosta, fepur ella ilt við at anda, kanst tú verða kannaður fyri COVID-19. Tú skalt ringja til læknan, ella um tað er uttanfyri vanliga viðtalutíð, ringja til læknavaktina. So verður tú visiteraður til eina kanning skjótast gjørligt. Hetta er mest effektivi hátturin at steðga smittuketini av koronavirus. 

Tað hava verið stúranir um, at ov fá fólk hava vent sær til læknan. Vit heita á íbúgvarnar um at seta seg í samband við læknan, um tey eru illa fyri ella hava sjúkueyðkenni, sjálvt um tað er tengt at korona ella ikki. 

Generelt um kanning:

Man verður kannaður við at stinga ein vattpinn inn í munnin ella nøsina. Um man er innlagdur á sjúkrahúsi og ikki kann kannast á hendan hátt, verður man kannaður við einari slangu inn gjøgnum nøsina. Kanningin er treytað av ymiskum faktorum, og tað kann verða neyðugt at vera kannaður fleiri ferðir. 

Í sambandi við koronagongdini í Danmark er nú nógv at gleðast yvir. Tølini halda fram rættan veg og betri enn væntað. Tí kann eitt sindur meira latast upp enn áður ætlað. Samráðingar vera við hinar flokkarnar um, hvat meira skal latast upp, t.d. hvørji arbeiðspláss. 

Talið av innløgdum og innløgdum á intensivarideild er fallið. Tað hevur riggað at halda frástøðu, og tí skulu vit halda fram við tí. Tað hevur verið ógvusligt fyri okkum øll, at Danmark hevur latið so nógv aftur, men nógv onnur lond eru í verri støðu enn Danmark. 

Støðan er tann, at tað beint nú eru 380 persónar innlagdir við koronavirus, 93 á intensivarideild og 299 eru deyð. Í Danmark er tamarhald á koronavirusinum í løtuni, og heilsuverkið fær fylgt við. 

• Tað verður gjørt klárt til at lata partar av heilsuverkinum upp, so praktiserandi læknar kunnu taka ímóti sjúklingum, og sjúkrahús kunnu byrja upp á ætlaðar skurðviðgerðir. Sjúklingar, ið hava mest tørv á viðgerð, sleppa framat fyrst. Øll skulu minnast til at venda sær til egnan lækna við sjúku ella sjúkueyðkennum og sum hava tørv á at verða kannað. 

• Allar kommunurnar eri í gongd við at gera klárt til at lata dagstovnar, dagrøktir og skúlar upp aftur við tilmælunum frá heilsumyndugleikunum í huga. Tað verður ein øðrvísi gerandisdagur hjá børnunum, tí tað skal vera meira frástøða millum tey, tey skulu vera meira uttandura og spæla í minni bólkum. 

• 67 kommunur lata fyrsta dagtilboðið upp, og 48 kommunur lata fyrstu skúlarnar upp fyri 0-5. flokkar mikudagin 15. apríl. Hinar kommururnar lata dagstovnar og skúlar upp komandi dagarnar, í seinasta lagi 20. apríl. 

Vit skulu framhaldandi vera røsk at halda frástøðu og ansa eftir teimum eldru og sárbæru í samfelagnum. Vit kunnu øll saman vera við til at tryggja, at smittan ikki spjaðir seg ov nógv og ov skjótt. 

Framgongdin er støðug, og tølini ganga rættan veg: 503 eru innløgd, 139 liggja á intensivari deild og 187 eru tíverri deyð. 

Síðan vísir forsætisráðharrin á, at virusið fyrst rakar, tá ið 3-4 vikur eru farnar, og tí er tað ørkymlandi, at summi fólk byrja at taka tað ov róliga, t.d. við at gera ætlanir um páskaborðhald. 

Av hesi grund kunngerðir forsætisráðharrin ætlanina fyri 1. stigi at lata Danmark upp aftur. Øll punktini í ætlanini eru við teirri treyt, at øll taka ábyrgd og halda fram við at liva eftir tilmælunum hjá myndugleikunum: vaska hendur, halda frástøðu og ikki hittast ov nógv. 

1. stig av upplatingini er:

• Heilsuverkið letur upp aftur fyri øðrum enn korona.
• Vøggustovur, barnagarðar, frítíðarstovnar og 0-5. flokkar byrja aftur. 
  • Á hesum stovnum verða fleiri heilsufaklig fyrivarni tikin. Tað verður fyrst latið upp, tá ið tey eru komin upp á pláss.
• Fólk á privata arbeiðsmarknaðinum skulu tí byrja at arbeiða aftur, um tað er heilsuliga ráðiligt. 

Forsætisráðharrin undirstrikar, at alt hetta er treytað av, at framgongdin støðugt heldur fram – og at vit øll hava eina ábyrgd av, at halda leiðreglurnar. 

Harafturat skulu onnur tiltøk útsetast fýra vikur til 10. mai. Hetta snýr seg m.a. um:

• At landamørkini eru stongd.
• At samlingar upp á fleiri enn 10 fólkum eru bannaðar.
• Herdu leiðreglurnar.
• At víðariútbúgvingar, bókasøvn, biografar, sølumiðstøðir, kaffistovur eru stongd.
• At smærri arbeiðispláss so sum hárfríðkanarstovur, tattovørar o.tíl. verða longd.

Forsætisráðharrin heitir á øll at skilja hetta og sýna tolsemi. Einki er sum áður – og gerandisdagurin kemur ikki í rættlag aftur fyrr enn um fleiri mánaðir. 

Harafturat boðar hon frá um nøkur serlig viðurskifti:

• 6-10. floks næmingar skulu halda fram við undirvísing heima, men próvtøkurnar verða avlýstar, og einans árskarakterir verða givnir. 
• Næmingar, ið enda eina miðnámsútbúgving, skulu til roynd upp á ein øðrvísi og avmarkaðan hátt. 
• Festivalar, marknaðir og onnur stór tiltøk í summar kunnu ikki finna stað: forboðið fyri stórar forsamlingar heldur fram til og við august. 
• Stjórnin og flokkarnir í fólkatinginum fara at vita, um betrast kann um hjálparpakkarnar.

Harurmframt endurtekur forsætisráðharrin sína áheitan um, at sýna samfelagsanda, hesu ferð serliga til bankar og stórar leigufyritøkur, ið skulu sýna samhuga – men eisini til borgarar, ið verða bidnir um at stuðla teirra lokalu handlum og virkjum.

Í sambandi við sjálvt heilsuverkið lovar forsætisráðharrin fleiri kanningar fyri at fáa greiðu á, hvussu nógv hava havt korona, eins og tað verður arbeitt hart fyri at heilsustarvsfólkini hava alla ta røttu útgerð, tey hava brúk fyri. 

Til síðst staðfestir forsætisráðharrin, at tað mest umráðandi er, at vit øll hjálpa til: tað er upp til hvønn einstakan at gera sína skyldu. Hetta eru treytirnar fyri, at danska samfelagið so smátt kann lata upp aftur. 

Forsætisráðharri Mette Fredeiksen staðfestir, at tiltøkini í Danmark rigga, og vísir á, at tað er framgongd. Hon boðar frá, at Danmark so líðandi kann byrja at lata upp aftur eftir páskir. Hetta krevur tó, at framgongdin heldur fram – og tí skal ikki slakast upp á krøvini nú. Tað er júst nú, vit skulu halda fast, halda frástøðu og tryggja, at tilmælini hjá myndugleikunum verða fylgd. Tað er treytin fyri at danska samfelagið so líðandi kann lata upp aftur eftir páskir. Hinvegin kunnu uppaftur strangari tiltøk verða neyðug. Farsóttin hevur ikki komin í hæddina enn; vit kunnu framhaldandi vænta fleiri sjúk, fleiri innløgd og fleiri andlát. Og hóast tað kann ljóða sum ein mótsøgn at lata Danmark upp, meðan fólk doyggja, snýr hetta seg um, at tamarhald skal vera á sjúkuni. Í komandi viku fer Statsministeriet, saman við formonnunum í flokkunum, at samráðast nærri um at lata samfelagið upp aftur í – og leggja eina ætlan fram í endanum av vikuni. Harauftrat sendir forsætisráðharrin eini boð til serliga tey eldru og illa støddu, ið framhaldandi kunnu rokna við at innrætta lívið eftir smittuvanda. Hetta kann kennast beiskt, men tvørt at siga mugu tey veikastu vera tey sterkastu í hesi tíð. Tó er vón fyri framman, staðfestir hon. Sum tað sær út nú, er tað eydnast okkum at flata kurvina – støðan er enn álvarslig, og nú skulu nógvar kanningar til. Hóast tamarhald er á smittuspjaðingini, hava vit enn eina farsótt. 

Hetta skalt tú vita um korona:

Í løtuni eru vit mitt í einari álvarsligari farsótt. Tí ræður tað um at avmarka vandan fyri at spjaða smittuna. Sundhedsstyrelsen heitir tí øll á at fylgja hesum ráðum.

Um tú ert frísk/ur:

– Slepp tær undan óneyðugt samband og bið onnur vera umhugsni

– Hevur tú verið nær við onkran, ið vísir tekin upp á koronasmittu, skalt tú geva tær eyka far um egin sjúkueyðkenni.

– Ansa eftir tínum nærmastu, og um tey eru í serligum vandabólki, so halt frástøðu.

Um tú hevur sjúkueyðkenni:

– Tá ið sjúkueyðkennini eru burtur, skalt tú vera heima í tvey døgn afturat

– Halt frástøðu til onnur í heiminum og halt teg undir dýnuni, so nógv sum til ber.

– Ver umhugsin við egnum reinføri og reingerðing.

– Fá onnur at hjálpa tær við innkeypi og halt samband gjøgnum telefonina.

– Upplivir tú, at sjúkueyðkennini versna, t.d. at fepurin verður høgur ella tú fært ilt við at anda, skalt tú ringja til læknan.

Verjið tykkum sjálvi fyri at verja onnur.

Sst.dk/corona

Coronasmitte.dk

Tíðindafundur var í statsministeriet 23.mars 2020 kl. 15.00.

Forsætisráðharri Mette Frederiksen leingir øll koronatiltøk í hesum sambandi til og við 13. apríl 2020.

254 eru innløgd við korona, 55 eru á intensivudeild, og 24 persónar hava latið lív.

Stjórnin velur at varðveita øll tiltøk, ið longu eru sett í verk. Høvuðsuppgávan er at forða fyri, at ov nógv gerast álvarsliga sjúk samstundis, og tí verða tiltøkini longd fram til 13. apríl.

Forsætisráðharri Mette Frederiksen undirstrikar, at tað er týdningarmikið, at vit øll halda leiðbeiningunum og halda frástøðu, sjálvt um tað kann vera ringt um páskirnar. Áheitanin er, at man ikki skal ferðast, heldur ikki innanhýsis í Danmark.

Illa staddar familjur eiga at lata børnini í neyðansing, tí kapasitetur er at ansa børnum og ungum. Tað verður eisini syrgt fyri vallaraheimum, so heimleys eisini eru tryggjað sóttarhald, um tey verða smittað.

Heilsumálaráðharrin sigur, at tað verður arbeitt hart upp á at útbyggja og betra um viðgerðarførleikan. Danmark hevur sett seg í samband við Suður Korea við eini áheitan um at taka ímoti tilboðinum um at keypa kanningarútgerð.

At enda leggur heilsumálaráðharrin dent á, at tey fegin taka ímóti øllum tilboðum um hjálp. Um man ynskir at hjálpa, skal man fara á coronasmitte.dk. Har er ein leinkja til ‘Danmark hjælper Danmark’, sum man kann venda sær til og fáa eina skjóta meting upp á tilboðið um hjálp.

Hósdagin 19. mars kom Sundhedsstyrelsen við nýggjum leiðreglum um, hvussu man skal handfara barnakonur og føðandi kvinnur við korona, teirra maka og nýborna barnið.

Tá føðandi framyvir koma inn á sjúkrahúsið, skulu tær kannast fyri koronavirus.

Vísir kanningin, at barnakonan er smittað, skulu serligar mannagongdir til, har starvsfólkið skal vera í masku og aðrari útgerð. Barnakonan skal eisini vera í masku.

Er illgruni um, at tann føðandi er smittað, verður farið við henni, sum um hon er smittað, til hon fær svar upp á kanningina.

Harafturat er galdandi:

Ein smittaður maki kann ikki vera við til føðingina. Hetta er eisini galdandi við illgruna um smittu.

Ein smittaður maki skal eisini halda seg frá barninum, til viðkomandi ikki hevur víst sjúkueyðkenni í 2 døgn.

Fleiri sjúkrahús mæla eisini til, at tað bara er makin, sum er við undir føðingini fyri at minka um smittuvandan.

Sjálvt um mamman er smittað við COVID-19, veðrur hon ikki atskild frá barninum, uttan so at hon er í hættisligari støðu, ið krevur viðgerð.

Er mamman smittað, men hevur ikki brúk fyri viðgerð, so eru viðmælini, at hon fer heim skjótast gjørligt. Hon fær vegleiðing til at halda eyga við heilsuni hjá barninum.

Smittaðar mammur skulu eisini geva bróst, men tað verður mælt til at vaska bróstið við vatn og sápu áðrenn og at vera í masku. Harafturat eisini at vaska hendur ofta og nýta spritt.

Týdningarmiklar skanningar halda fram, sum m.a. nakkalegd o.tíl.

Væntast kann at føðifyrireikingar kunnu verða avlýstar, og at avtalur við jarðarmóðir verða avgreiddar umvegis telefon. Tó verða tær mest neyðugu vitjaninar og skanningarnar hildnar sum vant, væntandi bert við mammuni við atliti at smittuvanda.

Sjúkrahús taka sær av føðingum sum vant, og tað verður undirstrikað, at man ikki skal vera bangin fyri ikki at sleppa inn og føða – tað sleppur man sjálvandi.

Statens Serum Institut heitir á allar borgarar um at melda seg til Influmeter í stríðnum móti koronavirusinum.

Influmeter byggir á tína sjálvbodna íløgu sum borgari, har tú hvørja viku greðir frá, um tú hevur sjúkueyðkenni, líkamikið um tú hevur verið hjá lækna ella fingið viðgerð.

Øll, ið búgva í Danmark, kunnu vera við í Influmeter – børn, ung, eldri, frísk og sjúk. Tú kanst melda teg sjálva/n ella húsfólkið til, eisini sjálvt um tú ella tey longu hava verið sjúk ella eru vorðin tað. Allir luttakarar veita líka gagnligar upplýsingar, bæði tey sjúku, tey sum hava verið sjúk, og tey sum kanska verða tað. So halt teg ikki aftur, sjálvt um tú ikki heldur teg vera sjúka/n ella longu hevur verið tað.

Deildin fyri infektiónsepidemiologi, Statens Serum Institut, hevur eftirlit við og fyribyrgir smittandi sjúkur í Danmark og rekur Influmeter, ið er ein partur av samlaða sjúkueftirlitinum í sambandi við sjúkueyðkenni hjá krími, beinkrími og COVID-19.

Far til Influmeter á: www.influmeter.dk

Luttakarar: Mette Frederiksen forsætisráðharri, Magnus Heunicke heilsumálaráðharri, Søren Brostrøm stjóri í Sundhedstyrelsen, ein frá uttanríkisráðnum og Torkild Fogde ríkisløgregluovasti.

Forsætisráðharrin leggur út við at strika undir álvaran: 82 eru innløgd, av hesum eru 18 á intensivari deild. Hetta seinna er næstan ein tvífalding upp á eitt døgn. Tað er tí umráðandi, at vit slíta smittuketuna. Tí verður kunnað um nýggj tiltøk, ið eru galdandi frá í morgin 18. mars kl.10 fram til 30. mars:

– Tað er ikki loyvi hjá fleiri enn 10 persónum at savnast, bæði innan- og uttandura, til almenn tiltøk. Hetta verður eisini heitt á til privat tiltøk.

– Handlarnir fáa sett strangari krøv: tað skal vera gott pláss millum fólk, góð frástøða, kundar skulu hava møguleika at vaska hendur – og hetta er bæði galdandi innan- og uttandura.

– Allar innandura ítróttarhallir og tílíkt skulu steingja, t.d. venjingarmiðstøðir, sólmiðstøðir, hárfríðkanarstovur, massørar, tatovørar. Sum heild allar fyritøkur har fólk ko tøttum sambandi. Er ikki galdandi fyri heilsuviðgerðir.

– Náttklubbar, skeinkistøð o.a. skulu steingja.

– Allar sølumiðstøðir, arkadur o.l. skulu steingja – tó ikki matvøruhandlar í sølumiðstøðum.

– Allar matstovur, kaffistovur o.a. skulu steingja – men take away er enn í lagið.

– Allir danir, ið koma heim frá útlondum skulu strika seg av Danskerlisten, um teir eru skrivaðir upp, og fara í sjálvboðið sóttarhald í 14 dagar.

Harumframt løgdu bæði Heunicke, Brorstrøm og Fogde dent á álvaran á støðuni, og at tað er nú, vit skulu fara til verka, um vit vilja náa at lofta avleiðingunum. Eingin kann sleppa sær undan ábyrgd at fylgja tilmælunum hjá heilsumyndugleikunum, tók forsætisráðharrin fram við serligari áheitan til tey ungu.

Sum meginregla mældi forsætisráðharrin til, at um man ivast í, um nakað var heilsuliga ráðiligt, t.d. at eta døgurða við vinfólkum, so skuldi man heldur lata vera.

Forsætisráðharrin takkaði enn einaferð øllum teimum, ið eru partur av tilbúgvingini í samfelagnum.

Harumframt boðaði hon frá um nýggjar hjálparpakkar, bæði til løntakarar, sjálvstøðug og vinnur, ið flokkarnir í fólkatinginum skulu samráðast um í morgin.

Løgreglan verður meira til staðar fyri at ráðgeva og vegleiða borgarar.

Uttanríkisráðið metir, at nakrir danir verða strandaðir uttanlands, men mælir til, at teir finna eitt gott stað at vera. Danmark vil síðan fáa teir heim skjótast gjørligt.

Luttakarar: Mette Frederiksen forsætisráðharri, Jeppe Kofoed uttanríkisráðharri, Nick Hækkerup løgmálaráðharri og Torkild Fogde ríkisløgregluovasti.

Fyrst gav stjórnin ein status upp á støðuna viðv. koronavirusinum í Danmark: 802 eru smittað, 23 eru innløgd, hjá 2 er støðan hættislig. Síðan legði Mette Frederiksen fram nýggjastu tiltøkini viðv. spjaðing av korona í Danmark.

Fyri tað fyrsta steðga sjúkrahúsini nú við allari óneyðugari viðgerð; tað vil t.d. siga, at skurðviðgerðir ella rutinu-kanningar, ið ikki eru bráðneyðugar, verða útsettar.

Fyri tað næsta verður mælt frá allari óneyðugari fráferð til øll lond, og tað verður mælt til at danir, ið eru staddir uttanlands, fara heim; tað vil siga, ikki ferðast úr Danmark, um tað slepst undan, og kom heim skjótast gjørligt, um tú ert uttanlands.

Og fyri tað triðja – og higartil mest víðgongda – er, at frá í morgin, leygardagin 14. mars, kl. 12, letur Danmark síni landamørk aftur til 14. apríl. Tískil verður ikki møguligt hjá útlendingum at ferðast inn í Danmark, hvørki loftvegis, sjóvegis, við toki, bussi ella bili, uttan so tey hava eitt sokallað viðurkenningarvert endamál; tað vil t.d. siga, at tey búgva ella arbeiða, skulu vitja ein bráðsjúkan familjulim ella hava samverurætt við børn í Danmark. Landamørkini verða handhevjaði av løgregluni við hjálp frá verjuni. Stjórnin undirstrikar tó, at vørur, serliga matvørur, framhaldandi sleppa tvørtur um markið ótarnaðar, og at tað ikki koma at mangla matvørur. Harumframt kunnu danskir ríkisborgarar framhaldandi ferðast inn í Danmark.